Grote kroosvaren

Grote kroosvaren

  • Blog_field_Filter Watergebonden, In friesland

Grote kroosvaren is een eenjarige, drijvende waterplant met een geschubd uiterlijk en een doorsnede tot 5 cm. 

De plant is donkergroen en verkleurt van groen naar rood onder invloed van stress, zoals lagere temperaturen in de herfst. Grote kroosvaren lijkt op kleine kroosvaren (Azolla cristata), maar deze soort is na 1920 niet meer in Nederland aangetroffen.

Aanwezigheid en effect in Nederland 

Stand van zaken in 2019
Grote kroosvaren heeft zich al gevestigd in Nederland. De plant is vrij algemeen in het westen en het rivierengebied.


Effect op biodiversiteit en ecosysteem 
Grote kroosvaren kan een zeer dichte vegetatie vormen waardoor ondergedoken planten lichtgebrek krijgen, de planten afsterven en er geen zuurstof meer wordt geproduceerd in de waterkolom. Bovendien wordt de opname van zuurstof uit de lucht onmogelijk gemaakt, wat ook leidt tot zuurstofgebrek in het water. Dit is nadelig voor vissen en andere waterdieren. Tussen de schubben van grote kroosvaren bevinden zich blauwalgen die stikstof uit de lucht beschikbaar maken voor de plant. Als de plantenmassa in het najaar afsterft, komt er een grote hoeveelheid stikstof vrij. Massale ontwikkeling van grote kroosvaren treedt alleen op in stilstaande wateren met lage natuurwaarden.

Effect op ecosysteemdiensten 
Grote kroosvaren kan roosters bij stuwen verstoppen en daarbij de doorstroming ernstig belemmeren. De plant heeft een negatieve impact op de recreatieve functies van oppervlaktewateren door het hinderen van zwemmers, de pleziervaart en sportvisserij.


Overige effecten 
Er zijn geen effecten bekend.

Beheermaatregelen 

Overtollige planten moet men niet in openbaar water gooien maar deponeren in de gftcontainer. Omdat veel mensen na verloop van tijd niet meer weten welke planten zijn aangeschaft, is het advies overtollige planten van alle soorten waterplanten in de gftcontainer te deponeren. De bestrijdingsmethode bij overlast is hetzelfde als bij inheems kroost. Uitroeiing van grote kroosvaren is vrijwel onmogelijk. Mechanische bestrijding is slechts een tijdelijke oplossing. oplossing. Bij het uit het water scheppen of wegpompen blijven altijd wel exemplaren van de vrij zwevende, kleine plantjes over. Handmatige of machinale bestrijding is alleen effectief bij kleine populaties in geïsoleerde wateren. 


Door vermindering van de hoeveelheid nutriënten in het oppervlaktewater, met name fosfaat, zal de soort in abundantie afnemen. Aanbrengen van schaduw (bijvoorbeeld door de aanplant van bomen) belemmert de groei van grote kroosvaren maar ook die van veel andere waterplanten. 

Een mogelijke biologische bestrijder is het de kroosvarensnuittorretje Azollakever (Stenopelmus rufinasus) die grote kroosvaren eet. Deze uitheemse kever is al vanaf de 20e eeuw aanwezig in Noordwest-Europa. Het gedrag van grote kroosvaren is onvoorspelbaar, een zeer grote populatie kan het volgende jaar verdwenen zijn. Mogelijk speelt de kever hierin een rol. Verder zakt in de winter een deel van de vegetatie naar de bodem en desintegreert.


Lees meer in de factsheet: https://www.nvwa.nl/binaries/nvwa/documenten/plant/planten-in-de-natuur/exoten/risicobeoordelingen/grote-kroosvaren-azolla-filiculoides/factsheet-grote-kroosvaren-nvwa-20190902.pdf