Tweekleurig springzaad

  • Blog_field_Filter Landgebonden, In friesland

Tweekleurig springzaad is een eenjarige plant die 40 tot 80 cm hoog wordt.

De plant bloeit eind juli, augustus en september, de bloemen zijn wit met lichtpaars of paars-roze. De plant sterft af bij de eerste vorst. Natuurlijke verspreiding vindt plaats doordat de zaden wegschieten bij aanraken. Vandaar de Nederlandse naam springzaad.

Tweekleurig springzaad kan worden verward met andere soorten springzaad.

Aanwezigheid en effect in Nederland

Stand van zaken in 2017
Tweekleurig springzaad komt nog weinig voor in Nederland. Het aantal waarnemingen is de afgelopen jaren echter snel toegenomen, vooral in stedelijk gebied. Tot nu toe is deze soort slechts binnen één Natura 2000-gebied waargenomen.

Effect op biodiversiteit en ecosysteem 
Tweekleurig springzaad kan dichte bestanden vormen waar weinig licht doorheen komt, waardoor andere plantensoorten worden onderdrukt. Het is onbekend of dit ook daadwerkelijk in Nederland gebeurt, maar het is wel waarschijnlijk.

Ook competitie om bestuivers is te verwachten. 

Door zijn sterke geur lokt de plant bestuivers van inheemse soorten weg, waardoor deze minder zaad produceren, wat nadelig is voor de vitaliteit van de natuurlijke vegetatie.

Plaatselijk kan de soort een probleem vormen door de hoge reproductie. Omdat de plant op drogere plaatsen groeit dan andere Impatiens-soorten, is de kans op verspreiding via water gering.
De kans dat tweekleurig springzaad zich gaat vestigen in natuurgebieden en daarbij een bedreiging gaat vormen voor bedreigde soorten, is groot.

Tweekleurig springzaad groeit vooral goed bij hogere temperaturen. Door klimaatverandering zal waarschijnlijk de invasiviteit toenemen.

Effect op ecosysteemdiensten 
Niet van toepassing.

Overige effecten 
Niet van toepassing.

Beheermaatregelen

Maaien en handmatig verwijderen zijn de meest kosteneffectieve methoden voor het uitroeien of beheren van invasieve Impatiens-soorten. Dergelijke maatregelen moeten voor de zaadzetting, dus in juni, worden uitgevoerd. Mechanisch maaien is alleen effectief op locaties die toegankelijk zijn voor (zwaar) materieel. De planten moeten vlak boven de grond worden gemaaid om uitgroei en bloemvorming te voorkomen. Handmatige verwijdering is arbeidsintensiever dan mechanisch maaien maar kan accurater en ook op moeilijk toegankelijke plekken worden uitgevoerd. 
Begrazing is minder effectief omdat de meeste herbivoren geen voorkeur hebben voor Impatiens-soorten. Er zijn geen andere biologische bestrijdingsmethoden bekend. Chemische bestrijding kan effectief zijn als het plaatsvindt voordat de bloemen gevormd zijn, maar gezien de kans op ongewenste milieueffecten wordt dit niet aanbevolen. 
Bij bestrijding wordt altijd wel een plant gemist. Daarom wordt aangeraden om gedurende minimaal drie groeiseizoenen na bestrijding te controleren of vestiging van nieuwe kiemplanten optreedt en in dergelijke gevallen de maatregelen te herhalen.

Lees meer in de factsheet: https://www.nvwa.nl/binaries/nvwa/documenten/plant/planten-in-de-natuur/exoten/risicobeoordelingen/factsheet-tweekleurig-springzaad/tweekleurig-springzaad-factsheet.pdf