Zandambrosia

Zandambrosia

  • Blog_field_Filter Landgebonden, In friesland

Zandambrosia is een overblijvende plant die 100 cm hoog kan worden. De stengel en de balderen zijn dichtbehaard, waardoor de plant een grijs-groene kleur heeft. 

De bladeren zijn geveerd. De plant kan zichzelf vegetatief vermeerderen via kruipende wortelstokken. Zandambrosia bloeit van augustus tot en met oktober. In Nederland is de zaadzetting vaak slecht. 
Zandambrosia lijkt op de beter bekende alsemambrosia (Ambrosia artemisiifolia) maar deze heeft geen kruipende wortelstokken. 

De bladeren van alsemambrosia zijn minder grijs en meer geveerd. In Nederland komt ook driedelige ambrosia (Ambrosia trifida) voor. Wat het effect op de volksgezondheid betreft, lijken de drie soorten op elkaar en is het onderscheid van minder belang. Zandambrosia lijkt ook op bijvoet (Artemisia vulgaris). De bladeren van de bijvoet zijn aan de onderkant echter zilverwit en viltig en de stengel is vrijwel kaal.

Aanwezigheid en effect in Nederland 

Stand van zaken in 2019
Zandambrosia komt zelden voor in Nederland. Dit is redelijk stabiel, er zijn geen aanwijzingen van toename.

Effect op biodiversiteit en ecosysteem 
De wortels van zandambrosia scheiden stoffen af die remmend werken op de kieming en groei van andere planten. Omdat zandambrosia vooral groeit op ruderale terreinen (waar door menselijke handelen bodemverstoring heeft plaatsgevonden, zoals bouw- en industrieterreinen en bermen), is het effect waarschijnlijk gering.


Effect op ecosysteemdiensten 
Niet van toepassing.

Overige effecten 
Het grootste probleem van zandambrosia is dat het veel allergene pollen (stuifmeel) produceert. Bovendien in een periode waarin weinig andere allergene planten bloeien (eind augustus tot in oktober), waardoor het hooikoortsseizoen met 2 maanden wordt verlengd. Ook alsemambrosia en driedelige ambrosia produceren veel pollen, via de mannelijke bloemen. De allergische reacties bij mensen zijn soms zo heftig dat Pagina 2 van 4 ziekenhuisopname noodzakelijk is. De pollen worden door de wind verspreid, kunnen dagenlang in de lucht blijven en honderden kilometers afleggen, afhankelijk van de windsnelheid. Hoe dichter bij de bron, hoe hoger de pollenconcentratie is.

Beheermaatregelen 

Op dit moment komt zandambrosia weinig voor in Nederland. Door de plant op de juiste manier te verwijderen kunt u helpen dat eventueel toch aanwezige zandambrosia niet leidt tot extra hooikoortsklachten. 
Vanwege de allergene pollen is het advies aanwezige planten te verwijderen vóór de bloei. De NVWA stimuleert het melden en bestrijden van ambrosia, samen met anderen. Waarnemingen kunt u op melden bij waarneming.nl of telmee.nl.

Lees meer in de factsheet: https://www.nvwa.nl/binaries/nvwa/documenten/plant/planten-in-de-natuur/exoten/risicobeoordelingen/factsheet-zandambrosia/factsheet-zandambrosia.pdf

Bronnen

Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (2022) geraadpleegd op 11-11-2024 op https://www.nvwa.nl/onderwerpen/invasieve-exoten/documenten/plant/planten-in-de-natuur/exoten/risicobeoordelingen/factsheet-zandambrosia

Beeld: Novio Design, Ton Haex. (n.d.). Flora van Nederland: Zandambrosia - Ambrosia psilostachya. https://www.floravannederland.nl/planten/zandambrosia