Zijdeplant

  • Blog_field_Filter Landgebonden

Zijdeplant is een vaste plant die 1,5 m hoog kan worden. De plant heeft tegenovergestelde bladeren, met kleverig melksap in alle plantendelen. 

De brede lancetvormige bladeren zijn vrij groot (10-20 cm lang, 5-11 cm breed), met korte, witte schubben op de onderkant. De plant bloeit van juni tot en met augustus met roze-witte bloemen. Aan de buitenkant van de zaden zitten zijdeachtige witte draden, vandaar de naam zijdeplant. Zijdeplant vormt worstelstokken die 10-40 cm onder het bodemoppervlak groeien. Deze kunnen de bodem tot een diepte van 1,2 meter doordringen.

De plant wordt in de handel ook wel reuzenzijdeplant, papegaaienplant en parkietjesplant genoemd. Onder de naam zijdeplant worden ook andere Asclepias-soorten verkocht. Zijdeplant kan verward worden met Asclepias purpurescens, maar de laatste heeft paarsere bloemen en gladde vruchten.

Aanwezigheid en effect in Europa

Stand van zaken in 2023
Zijdeplant komt in een aantal landen voor, vooral in het zuidoostelijk deel van Europa.

Effect op biodiversiteit en ecosysteem 
Gevestigde populaties zijdeplant breiden zich via de ondergrondse uitlopers gestaag uit. Hierdoor vormt de plant grote populaties die andere plantensoorten wegconcurreren. De plant produceert ook veel zaden die over grote afstanden kunnen worden verspreid en waarbij diverse soorten habitats kunnen worden gekoloniseerd.

Effect op ecosysteemdiensten
Er zijn geen effecten bekend.

Overige effecten
Het melksap van de zijdeplant is giftig voor zoogdieren, zoals schapen, geiten, runderen en mogelijk ook voor paarden. Dit geeft problemen bij begrazing en hooien in natuurgebieden. Het melksap kan huidirritatie veroorzaken en is ook giftig voor mensen. Zijdeplant kan een akkeronkruid zijn dat bovendien moeilijk is te bestrijden. De plant is een gastheer voor het komkommermozaïekvirus en kan infectie met het tomatenbronsvlekkenvirus bevorderen. Hierdoor neemt de kans op schade in komkommers en tomaten toe.

Aanwezigheid en effect in Nederland 

Stand van zaken in 2023
Zijdeplant komt in Nederland zeer weinig voor en wordt in natuurterreinen in de duinen actief bestreden.

Beheermaatregelen

Hebt u zijdeplanten in uw tuin? Dan mag u die laten staan. U moet voorkomen dat zaden gevormd worden waardoor de planten zich kunnen verspreiden. Het verwijderen van planten is de meest effectieve maatregel om verspreiding naar de omgeving te voorkomen. 
Als de zijdeplant zich eenmaal ergens heeft gevestigd, blijkt het een zeer standvastige en lastig te bestrijden plant. Door middel van de ondergrondse uitlopers breidt de plant zich gestaag uit. Na onderploegen kan elk wortelstokfragment weer uitgroeien tot een nieuwe plant. Onderploegen werkt alleen in het kiemplantstadium, wanneer de wortels nog onderontwikkeld zijn. Als de planten worden afgemaaid gaan ze alleen nog maar sneller uitlopen. Herhaaldelijk maaien (ten minste drie keer per jaar) put de plant geleidelijk uit, maar leidt niet altijd tot uitroeiing. Bij een kleine populatie is zorgvuldig uitgraven van de planten, inclusief wortelstokken, een mogelijkheid. Gooi verwijderde planten en grond niet in de natuur. 
Meldingen van de zijdeplant in de natuur kunnen worden doorgegeven via waarneming.nl.

Lees meer in de factsheet: https://www.nvwa.nl/binaries/nvwa/documenten/plant/planten-in-de-natuur/exoten/risicobeoordelingen/factsheet-zijdeplant/factsheet-zijdeplant.pdf